# 11

Dag vriendjes, vriendinnetjes, familie, bekenden, collega’s, klasgenootjes, Suriname-, Ethiopië-gangers en volslagen onbekenden!

Daar was ik weer met een nieuw verhaaltje voor het slapengaan. Nadat we de vorige keer op de zaterdag met Father Matthias op pad zijn geweest, was het deze zaterdag aan z’n broertje om voor ons te zorgen. Een barretje op twintig minuten loopafstand was ons doel en bereikten we vrij snel en soepeltjes. Eenmaal aangekomen bleek het zwembad, waar ze de week ervoor nog mee aan ’t bouwen waren, af was. Zwembaden zijn hier schaars en het zwembad dat ze hier hadden gegraven zag er wel erg nat en aantrekkelijk uit. Het duurde dan ook niet lang voordat onze plekje was veranderd van ‘bar en droog’ naar ‘nat en zwemmen’… Jimmy, een van de meegekomen studenten die ook bij ons woont, moest het helaas ontgelden en kon gaan zwemmen zondag eerst een deel van z’n kleding uit te doen :p. Pilsje, zwembad, nice temperature, wat wenst een mens zich nog meer?

Aangezien het zwemmen zo goed beviel en we de vorige avond niet zo goed voorbereid op pad gingen, stond het voor zondag weer op de planning, dit keer dus met zwembroek :). Een zwembad vol aangeschoten Zambianen staat garant voor veel geluid en toploze dames (want dat stelt hier sowieso niets voor) hebben we gemerkt. In een heerlijk relaxte ligstoel, onder het genot van de stralende zon en Viva La Vida van Coldplay lag ik heerlijk een boekje te lezen, hoe zwaar kan stage zijn :)? Toen er ook nog een Finse dame langskwam met een juicy stuk watermeloen was ’t plaatje toch wel helemaal compleet. Weet niet of ik ’t al eens genoemd heb, maar mensen: “Het is hier geweldig :D!!!”. ’s Avonds was er geen stroom en was aan mij de zware taak om me in de hangmat te hijsen, de meest comfortabele positie te zoeken en een boekje uit te lezen, werd in de climax nog wreed gestoord door een telefoontje van ’t thuisfront ;)…


Om me te herinneren aan het feit dat ik nog steeds in Zambia ben, hadden de mensen met wie ik een afspraak had, of wie wat voor mij zou regelen, maandag collectief besloten om het allemaal af te laten weten. Niet gedaan wat ik in de planning had, maar in plaats daarvan tijd besteed aan het uitwerking van ons onderzoeksverslag en daarnaast het schrijven van het projectplan voor de komende jaren voor de volgende studenten, je moet wat. Hoogtepunt deze dag (en eigenlijk hele week en maand) voor mij, was het uitspelen van mijnenveger op het moeilijkste niveau. Waarschijnlijk zullen jullie je op dit moment sterk afvragen wat ik hier in vredesnaam doe, dat dus :p. De eerste twee niveaus zijn echt appeltje eitje, maar de laatste wou me tot in den treure niet lukken. Op de één of andere manier moest ik één van de laatste bommen altijd fout gokken, maar gelukkig is dat na 450 pogingen toch eindelijk een keer goed gegaan. Ben een rustiger mensen geworden :p…


De regen staat hier inmiddels helaas zo ongeveer als dagspecialiteit op de kaart. Begint de dag nog stralend met een zonnetje, zo snel is die rond de klok van drieën vertrokken en kunnen we ons opmaken voor wat spetters. Die spetters waren woensdagmiddag echter zo dik en kwamen en zulke grote getallen onverwacht aanvliegen dat ik in no-time tot op m’n boxer doorweekt was. Is weer een keer wat anders dan ‘nat van ’t zweet’… Jammere was dat m’n was van die morgen nog aan de lijn hing en dat ’t de achtenveertig uur daarna miezerig weer bleef en het op ’t moment van schrijven nog steeds niet gedroogd is, de stapel beschikbare boxers slinkt gestaag :p. Eén van de dingen die ik niet zo zal missen bij terugkomst; de was. Wat ben ik dan toch lui en makkelijk door alles maar in de wasmand te gooien om het vervolgens schoon terug te vinden op m’n bed, thanks mam ;)!


Na lange tijd is het Boukje en mij eindelijk gelukt om een afspraak te maken met de verpleegkundige van de HBC. Samen met desbetreffende Mw. Makungu zouden we de wijk in te gaan om daar wederom cliënten te bezoeken in de wijk, the sloppenwijken (Compound) welteverstaan. The Compounds beslaan hier het grootste gedeelte van Chipata en op z’n zachtst gezegd hebben de mensen het daar niet breed. Met de grote witte Jeep van de HBC vertrokken we richting DK Compound en al snel veranderen de modderwegen in hobbelige modderwegen waarover nog net stapvoets te rijden is en de huizen van vrij degelijke naar hutjes met soms rieten, lekkende, daken. Opeengepakt naast elkaar wonen hier duizenden mensen, een deel daarvan cliënt van de HBC. De planning was om vijftien cliënten te zien, maar zodra ik het woord ‘planning’ hier in mijn mond neem weten jullie waarschijnlijk wel hoe laat het is ;)… Het eerste probleem deed zich voor bij het zoeken van het adres van een Caregiver. Najah, het zoeken ging nog wel, het vinden daarentegen was wat lastiger. De cliënten zouden zich verzamelen bij haar huis. Na heel wat verkeerde of doodlopende ‘straatjes’ ingeslagen te zijn, vonden we dan toch de goede en gelijk ons tweede ´probleem´. Daar gearriveerd bleek namelijk niet de helft van de verwachte cliënten er te zijn. Door de voorgenoemde regens was iedereen naar zijn/haar stukje land gegaan om dit te bewerken. Dit zegt wat over de, uiteraard naar omstandigheden, gezondheidstoestand van de cliënten. Het deel van de cliënten wie medicatie slikt is veelal goed mobiel en goed in staat ´normaal´ te leven, groot gelijk dat ze daar aan het werk waren dus. Het werk van de verpleegkundige is niet heel verpleegtechnisch, tenzij wegen en bloeddruk opnemen daar onder valt :). Veel van de cliënten konden we verblijden met, uit het niets van de sponsor, gekregen voedsel ( vanzelfsprekend Nshima met Kapenta (visjes) en wat Brinta).


We sloten de morgen af met een bezoek aan een familie van wie de vader/moeder en kind alle drie positief waren bevonden. Op ’t laatst kwam er een klein meisje langs wie ook tot de cliënten behoorde. Met één van de meest ondeugende blikken, zoals alleen kleine kids die je kunnen geven, keek ze me aan en huppelde ze vrolijk, met haar visjes en Nshima de modderige straat over terug naar haar moeder aan. Om het straatbeeld aan te vullen stond aan de overkant één van de niet te tellen typische mini kraampjes waarin een stel tomaten en wat groenten die werden verkocht en waaromheen altijd wel wat bedrijvigheid te vinden is. Een kleine koter op de uitkijk, met op de achtergrond de afbladderende en verweerde muur van een witgepleisterde muur, hield ons allemaal nauwlettend in de gaten. En om de scene helemaal af te maken kwam daar ook nog een beste vracht hout op iemands hoofd voorbij, ’t blijft onvoorstelbaar…

De shirts van N.K.V.V. hebben vrijdagmorgen een goede bestemming gekregen, Lunkwakwa Primary School. Afgelopen maandag zijn we met alle boys op pad geweest, zij om stoeltjes van het Craft Center te verkopen en ik vond ’t gelijk een mooie gelegenheid om te vragen of ze nog een vijftiental shirts konden gebruiken :)… Nadat we de hele school hadden gezien en bij hem thuis gebakken groundnuts met zout hadden gehad vertelde hij ons vrijdag terug te komen, dat zou de afsluiting van het schooljaar zijn en zouden alle kids aanwezig zijn. Zo kwam het dat we vrijdagmorgen om zeven uur present stonden voor zijn kantoortje waar we werden getrakteerd op een wederzijdse voorstelronde met de directie van de school. De hele schoolomgeving was inmiddels al bezaaid met paarse schooluniformen, de invloed van de Engelse kolonisator is nog zichtbaar, en toen kwam de directeur himself met de briljante mededeling dat er natuurlijk wel een mini speech door één van ons moest worden gehouden… Als ik ergens geen fan van ben… Maar goed, daar was natuurlijk niet onderuit te komen en om vijf over zeven stonden we acht man sterk voor een negenhonderd koppies en achttienhonderd ogen tellende paarse menigte. Na een ‘Goodmorning!’ van de directeur gingen er in koor bijna duizend tongen tegelijkertijd op dezelfde manier op een neer om hem een groet terug te brengen. Dit tafereel voltrok zich nog een keer nadat hij gevraagd had hoe het met iedereen ging. Na een korte aankondiging was ik dan toch echt aan de beurt en besloot het ook maar een poging te wagen met mijn ‘Goodmorning!’. Gelukkig hoefde ik maar een halve seconde te vrezen voor een stilte waarin je een speld zou kunnen horen vallen, want ook ik werd hartelijk gegroet door de hele menigte. Van wat ik allemaal heb gezegd heb, had ik geen flauw benul totdat we thuiskwamen. Ruben was namelijk zo attent geweest om alles te filmen en bij terugkomst staat ook dit netjes verwerkt in m’n film :). Uiteindelijk heb ik shirts uit mogen reiken aan het jongens voetbalelftal die er allemaal als gegoten in pasten, bekijk ook de foto zou ik zeggen :). De afsluiting van het jaar was daarmee ook snel tot een einde gekomen en wij waren op het terrein nog een attractie voor de kids. Ik wou vriendelijk een hand geven aan iemand die aan mij de zijne reikte, maar toen was ‘The Fench of the Dam’. In no time klampten er zich tien handen om de mijne heen en stond ik aan de grond genageld, bizar om mee te maken, maar allemaal zo leuk, lief en vriendelijk bedoeld, ik ga ’t waarschijnlijk missen…

De rest van de vrijdag zou een rustig dagje worden waarin de verslagen centraal zouden staan, maar toen kwam Mister Kapanda, een leraar op de Carpentry Department van het Craft Centre, met de blijde mededeling dat onze kamers tegen de mosquitos in gespoten zou worden. Daarbij hoorde ook het vriendelijk verzoek dat binnen een uurtje alles van de kant moest en alle troep in de kast opgeruimd moest worden. Alle shizzle maar snel naar buiten gesleept en de rest van de middag en avond onder onze overkapping gezeten. ’s Avonds genoeg gedaan voor ’t verslag, chillen met boekje, biertje en kruidnoten (dankjewel lieve vriendinnetjes ;)!), wat wenst een mens zich nog meer?

De markt is zaterdagochtend door Sjoerd en mij wel vierdubbel afgesjouwd op zoek naar een paar ‘buttons’ en wat ‘cotton’. Dit deden we deze keer niet op de Saturday Market maar op de Kapata Market, deze wordt minder bezocht door blanken, maar op zich merk je daar weinig van. Behalve de zwerver die ons uit het niets staande hield was vrij vervelend. Sjoerd wou links en ik recht om hem heen toen hij als een verkeersagent z’n beiden handen omhoog stak en op onze witten hemden neerlegde, helaas waren die handen kneitertje rood van ’t zand en konden we bij terugkomst weer vrolijk wassen :p. Hij hing zo ongeveer bij Sjoerd om z’n nek totdat hij door een van de voorbijgangers op z’n plaats werd gezet, rust wedergekeerd. Al struinende op de markt kwamen we langs stapels gedroogde rupsen en die moesten natuurlijk uitgeprobeerd worden. Samen met de knopen, garen, bonen, rupsen, Jonny’s (sterke drank in zakjes, moest ook uitgeprobeerd worden :)) en twee kratjes pils liepen we vrolijk terug langs een stapel mango’s. Die dingen zijn hier zo lekker, die konden we gewoon niet laten liggen. Voor tien cent per stuk geniet je van ongelooflijk zoete en zachte vruchten, nadeel alleen zijn de draadjes die nog de rest van de dag tussen je tanden blijven steken. De zakjes Jonny’s bleken ’s avonds niet te zuipen zijn, althans dat was iedereen op Ruben en Sjoerd na, met me eens, de geur alleen van de Jonny’s deed R-J al de das om, wederom geslaagde zaterdagavond dus.

Zondagochtend werden we geconfronteerd met de gevolgen van de avond er voor, voor de verandering geen kater, maar een verdwenen laptop. Van zaterdag op zondag is er iemand binnen geweest (zaak lag bij de politie, ze hebben verdachten aangewezen, maar uiteindelijk is er niets opgelost en is de zaak weer ingetrokken) die een Windesheim laptop mee heeft genomen. Ruben’s grootste nachtmerrie aangezien al zijn verslagen daar op stonden. De sfeer op het terrein was deze week dan ook een stukje grimmiger in vergelijking tot de vrolijkheid die er normaal heerst. Zondagmiddag was er qua aangifte weinig meer te regelen en zouden we lekker gaan relaxen in het zwembad, na de wandeltocht van een half uurtje vond de eigenaar van het zwembad het precies op deze zondag tijd om het zwembadwater te verschonen, gevolg: één heel zwembad, zonder water… Het pierenbadje was nog wel nat en daar namen wij dan ook al snel genoegen mee:). Aangezien we de rupsen de vorige dag vergeten te bakken waren ging Corrida ons daar deze avond mee helpen. De gedroogde rupsen moesten eerst tien minuutjes geweld worden in lauw water, daarna in de pan met cooking oil, veel zout en wat je overhoudt zijn een stel crunchy rupsjes. Niet extreem lekker, maar ook zeker niet vies. De sfeer om dit hele gebeuren is hetgeen ik hier zo mooi vind het altijd het relaxte met z’n allen buiten zijn (want het weer laat dat toch bijna altijd wel toe). Sjoerd, Corrida, Maria en ik om de bracer heen, de twee zussen van Corrida vlak daarachter druk bezig met het invlechten van hun haar, iets verder drie wijze mannetjes tegen de muur aan gezeten, Ruben en Ferry die de pan uit chillen in de hangmat en R-J die met mister Phiri net van een middagtripje terugkomt. De dames waren om twee uur naar de kapper gegaan, ze hadden om zes uur nog gebeld niet met ’t eten terug te zijn, maar om half tien hadden we helemaal niets meer gehoord. Aangezien het hier vanaf schemeren niet meer the place-to-be is begonnen wij ons toch lichtelijk zorgen te maken. Ruben en R-J kwamen net terug van het politiebureau en zo gingen we gelijk door richting het huis van de Fathers die met ons Chipata af ging zoeken. Na een uur rondgereden en overal gevraagd te hebben speelden de doemscenario’s al door al onze hoofden heen. Toen we uiteindelijk een kapperszaak hadden gevonden die nog open was, zaten daar de dames, bleken ze al die tijd bezig te zijn geweest om een dode marmot in hun haar te laten vlechten, dit werd ze niet geheel in dank afgenomen…

Maandag en dinsdag lijken op dit moment al weer heel lang geleden en ’t enige dat ik me kan herinneren is dat ik m’n PhotoShop skills wat bij gevijzeld heb. Paar van de resultaten staan wel tussen de foto’s :). Wat ik me nog erg goed herinner is de woensdagmorgen. Nadat we vorige week met de verpleegkundige de wijk in waren gegaan, gingen Boukje en ik ieder met een Caregiver naar cliënten. Als ik alle verhalen van de mensen en beelden hiervan moet noemen wordt dit een boek op zich, laten we hopen dat mijn geheugen goed genoeg is om dit thuis onder het genot van een bakkie DE wel te doen en laat ik het hier nu bij één houden. Samen met de Caregiver kwam ik in een huis waar twee blinde meisjes van zes- en achtentwintig wonen, het enige dat ze nog kunnen is in huis liggen en that’s it. Een jaar geleden leefden ze aan hun lot overgelaten nog in de buitenlucht, nu gelukkig niet meer. Maar wat ik nog het meest opmerkelijke van alles vond is dat ze verzorgd worden door een meisje van veertien jaar, hun ‘dienstmeid’. Ik zag haar staan met haar sprekend witte ogen en dacht dat het ’t kleine zusje was, mis dus. Ze zorgt er elke dag voor dat het huis schoon is en eten op tafel komt, veertien jaar…… Denk dat ‘relativeren’ hier wel ’t goede woord is ;)…

Vrijdag hadden Boukje en ik de deadline gesteld voor het inleveren van ons concept eindverslag en dat de stroom donderdag en vrijdag uitviel was dan ook niet echt welkom, tussen de bedrijven door toen maar boekje gelezen en cadeautje gekocht voor Jacobo die z’n diploma had gehaald. Wat geef je een Carpenter die net afgestudeerd is? In onze ogen een hamer, beitel en zaag, hij was er in elk geval erg blij mee :)… ’s Avonds was het net als in Nederland ook vijf December, en door de vrouwelijke helft van de groep wist Sint ook Chipata te vinden. Nadat wij voor de versiering en pepernoten hadden gezorgd kon het gevecht om de Jonny’s, vrouwenposter, Bob-muts en de Danish Choice Jam beginnen. Moe, maar aan het eind van de avond allemaal voldaan werd er weer even in de open lucht gezeten.

Het Craft Center (CC) maakt verscheidene producten en hier hebben ze een prachtige showroom voor, zij het niet dat deze als opslagruimte wordt gebruikt. Zoals ik bezig van met de HBC heeft de rest van de jongens hun project bij de Carpentry en/of het management van het CC lopen. Zij wilden de showroom heropenen en hadden vorige week een eerste aanzet tot opruimen gegeven, deze week zouden we ’t afmaken. Na de boel geveegd te hebben, wat echt niet bevorderlijk was voor de ‘astma-hebbenden’ onder ons, hebben we de rest van de middag besteed om de boel in te richten met producten die er nog staan. In de toekomst zou er van elk product één extra worden geproduceerd om in de showroom te showen. Dit is een erg leuke uitwerking van ’t project en was ook geinig om aan mee te helpen. Aan het eind van de middag was de showroom ingericht en op een paar spreekwoordelijke i-puntjes is het zo goed al af. Heb me ’s avonds maar vergrepen aan een filmpje en het doorspitten van de muziekmappen, erg nuttig ;).

Ik wens jullie wederom veel goeds en alweer tot over een paar weken, ’t gaat te snel!

Liefs Frankie…