# 4

Dag vriendjes, vriendinnetjes, familie, bekenden, collega’s, volslagen onbekenden, klasgenootjes, Suriname- en Ethiopië-gangers!

Mwachoma Buanji! Oftwel, ”good afternoon peoples” of “Goedemiddag” voor de ras-Hollanders onder ons. Je hebt hier een dagtaak aan het groeten van mensen, of misschien vind ik het stiekem ook wel heel erg leuk om te doen:D! Uit mijn mond is deze paar dagen dan ook vaak de tekst “Muli Buanji” gekomen, wat gelijk staat aan een groet waarin je vraagt hoe het met de ander gaat. ‘Boze’ blikken verdwijnen als sneeuw voor de Afrikaanse zon als je iets in de streektaal (Nyanja) weet te zeggen en ben van plan mijn taalkennis dus wat bij te spijkeren.

Dinsdagavond was voor de jongens de avond van ‘dood-gaan’, ze gingen voetballen met de locale jeugd, maar betekende voor mij een avondje Nyanja langs het voetbalveld (voetballen gaat met de teen nog steeds niet :()... Twaalf afgetrainde Zambiaanse lichamen in combinatie met de briljante temperaturen hier werd hen net iets teveel, ze werden keihard afgetroefd. We hadden van verhalen gehoord dat ze konden sjouwen als gekken en daar is geen woord van gelogen. De één op blote voeten, de andere op gympies en weer een andere op voetbalschoenen, ze doen uiteindelijk niets voor elkaar onder. Elke dag om 16:00 uur scherp staan ze met z’n allen klaar en bikkelen door tot zonsondergang (18:00 uur voor de duidelijkheid:)). Wat opvalt is de manier van spelen en de gehele sfeer eromheen, zo anders dan het in Nederland zou gaan. Het woord “respect” is hier nog niet vergeten?

De maandag had ik al kort beschreven, toch nog even een kleine uitbreiding. Het was de dag van “Get-To-Know-Chipata” door Peter Lindhoud, onze begeleider. Hij heeft ons de plaatselijke markt laten zien en heeft ons tevens miljonairs gemaakt. We wisselden per persoon 400 US Dollars om voor de locale Kwacha, 1.400.000 om precies te zijn (zie foto, vorige blog). Vreemde gewaarwording moet ik zeggen, dan koop je op de markt een appel voor 1250 munteenheden en dat blijkt omgerekend dan 25 cent te zijn, dan kun je het toch weer een beetje in je vertrouwde Westerse denkkader plaatsen. “Wat kost een appel in Nederland eigenlijk?“ bedenk ik me nu. Toch eens vaker boodschappen doen voor mams… De smaak is trouwens niet te overtreffen, ow, ow, ow, wat lekker! En dan moet het mangoseizoen nog beginnen, wat volgens horen zeggen helemaal een ‘eetgasme’ moet worden:p! ’s Avonds verder niet veel bijzonders gedaan.

Dinsdag gingen we dan daadwerkelijk het Craft Centre bekijken, Sister Hortensia deed haar woordje en wij werden wat wijzer. ’s Middags het locale radiostation bekeken en als het even meezit (of tegen, ’t is maar hoe je ’t bekijkt :p) komen we nog een keer in de uitzending. Daar zagen we de werkelijkheid van mensen die wel naar school willen, maar niet kunnen omdat de plaatselijke Universiteit de boel heeft verkloot en failliet is, aldus Peter. Een meisje van een jaar of 17 monteerde daarom vrijwillig wat programma’s in elkaar totdat ze weer naar school kon. Na een hoop zinnige (en onzinnige) kamers gezien te hebben, was het tijd om op z’n Afrikaans achter in de laadbak van een truck te springen en de boel vanaf daar te spotten, geweldig! De beste bestuurder snapte ons oneindig genot en breedbek-kikker-glimlach niet geheel, maar wat waren wij gelukkig :D! ’s Avonds was het dus tijd voor de veldslag van de jongens en mijn taalles, dit was trouwens een toelichting bij de foto’s van vorige blog voor de duidelijkheid.

Wat Afrikaans leven is, hebben we woensdag geproefd. We hebben het gepresteerd om vanaf 9:00 uur tot 18:00 uur het volgende te doen (en dat gebeurde aan één stuk door achter elkaar (lees: véél wachten)): ontbijten, internetten en avondeten… Was dat het? Jupz, dat was ‘t!

Daar wil ik heel graag wat bij vertellen, dat snappen jullie natuurlijk wel ;)! We zouden rond 10 uur met z’n allen even onze mail gaan checken en blogs bijwerken. Wel rekening houdende met de langzame, maar stiekem toch ook hopende op een wat snellere verbinding, begonnen we aan dit avontuur. Gemiddeld neemt het per persoon zo’n 45 minuten in beslag om een paar mails te lezen en de blog (en foto’s) te plaatsen, geduld hebben dus met acht personen en maar drie computers… Dit was duidelijk ons dipmoment, helemaal toen er twee mensen moesten wachten tot na de siësta voordat ze dit konden doen. Mijn euforische moment (“euforie”, “dip” en “legendarisch” zijn inmiddels kernbegrippen geworden) kwam echter die middag; de extreme make-over van een real-time levende kip, Sjakie, hij was duidelijk de Sjaak die avond. Peter zou ons voordoen hoe dat in z’n werk ging, het onthoofden wou hij graag zelf doen, de rest was aan Sjoerd en mij. In het plukken, ontharen en stukken verdelen van zo´n beestje gaat veel tijd zitten (sorry, vegetariërs). Praktischer is het om een paar stukkies kip uit de supermarkt te halen, te kruiden en op te bakken, leuker niet :)… De collega van Sjakie, Flappie, zal als alles volgens plan gaat nog wat langer bij ons rondscharrelen, Youp van ’t Hek moge weten hoe lang… Heb gelijk weer een opfriscursus “Anatomie van de huiskip” gehad. Al met al is het dus echt pokke veel werk om het allemaal klaar te maken, maar een malser kippetje dan deze heb ik tot nu toe niet gehad, verrassend lekker dus! Leuk detail dat we deze week aardappelen met wortelen en aardappelen met bloemkool hebben gehad, zit je ook in Afrika :p…

Wat was ook alweer de reden dat ik in Chipata zat voor vier maanden? Ojah, het project… Daar hebben we donderdag ons eerste gesprek voor gehad. Woensdag langs gegaan om een afspraak te maken voor de volgende dag; als we ergens tussen 14:00 uur en 15:00 uur langs zouden komen was ’t wel goed. Wij natuurlijk strak om 14:00 uur aanwezig om onze goede wil te tonen en als we de verhalen mochten geloven kon het nog wel een uurtje duren voordat Susan, desbetreffende mevrouw, er zou zijn. 20 Minuten later was ze er echter al en hebben door haar een klein beetje beter beeld gekregen van de Home Based Care. HBC draait volledig op vrijwilligers die voor patiënten in de thuissituatie zorgen. Zij worden in twee weken opgeleidt door verpleegkundigen en artsen uit het Hospital en verlenen daarmee zo goed mogelijk de zorg, dit varieert van eten koken tot het toedienen van medicatie. Natuurlijk waren we nieuwsgierig hoe dat er in de praktijk uit zou zien en hebben de vraag gesteld of we niet een keer mee mochten lopen met zo’n vrijwilliger. Dit leek haar in eerste instantie geen probleem maar voor daadwerkelijke toestemming moest ze het echter wel eerst met haar meerdere bespreken, alles gaat draait hier om respect en hiërarchie volgens mij. Maar goed, dat vonden wij natuurlijk dikke prima dus wanneer kunnen we haar spreken? Tsjah, ze was net vanmorgen vertrokken naar Lusaka (andere kant van Zambia) voor een bijeenkomst en zou volgende week vrijdag terugkomen. Dan hoppen we dan wel weer ff langs…

Vrijdags deel twee en drie van ons beginnende project bezocht, het Hospital en de School of Nursing. Het Hospital bestaat, voor wat we tot nu toe hebben gezien, uit allemaal verschillende kleine gebouwtjes met elk daarin hun specialisatie. We waren op zoek naar de persoon die de opleiding voor de vrijwilligers van HBC coördineerde. Antwoord hadden we na twee minuten gevonden: we moesten woensdag om 14:00 uur langskomen, dan zouden alle hoofden van de “support-groups” (waarschijnlijk de verschillende districten) bijeenkomen en konden we dan onze vragen stellen. Weer een afspraak en op naar de School of Nursing. Dit was de eerste plaats waar men afwist van het bestaan van Hollandse Healthcare Students en die ook nog daadwerkelijk het werkbezoek van de leraren vorig jaar herinnerden, een opsteker dus! Mevrouw Dorothee Banda wist zelfs het visitekaartje van Peter met het Windesheimlogo tevoorschijn te toveren. Ze zagen erg uit naar onze komst (iedereen, maar dan ook echt iedereen zegt tegen je: “You’re most welcome”) en vonden het jammer dat het al een jaar stil was geweest rondom het contact met Windesheim. Hebben een rondleiding gehad over het terrein en m’n eerste indruk was erg goed, ze hadden een bibliotheek met goede Engelse literatuur (het leek ook up-to-date), internet, anatomische poppen en verdere benodigdheden. Daarna, onder het genot van een kopje warme melk aangelengd met water (best vreemd), hebben we besproken wat de mogelijkheden eventueel zouden kunnen zijn voor de komende jaren. Hier kwam uit dat ze wat meer inzicht in de opbouw van onze opleiding zou willen hebben zodat we dit met die van hun konden vergelijken. Vervolg afspraak gemaakt voor negen oktober, omdat ze het volgende week erg druk heeft met de diploma-uitreiking. Voor deze uitreiking werden wij ook uitgenodigd, wat wel heel vet moet worden. Moest volgen Peter nette kleren aandoen… Nette blouse en broek moet nog lukken, maar de netste schoenen die ik bij me heb zijn m’n bergschoenen en “el-cheapo” PRA-slippers, misschien maar een paar op de markt kopen, we zullen wel zien. Halverwege het gesprek met mevrouw Banda kwam er nog een deel van de collega’s binnen en toen kwamen we er achter dat de melk in de kan nog moest worden aangemaakt met een theezakje, oeps :p. Weten we dan voor de volgende keer ook weer.

Jemig ik merk dat het weer de goede kant op gaat met de lengte, maar is ’t wel ff lekker om alles op rij te zetten :). ’s Avonds ben ik een ‘real man’ geworden volgens onze buurjongen Jimmy, ik heb namelijk shima gemaakt. Shima is niets anders dan een pan water met daarin maïsmeel. Eerst water opwarmen en voordat het kookt een paar scheppen meel erbij gooien en roeren maar, dan tien minuten laten koken en als laatste steeds meer meel bijvoegen totdat het een vaste substantie wordt. Klinkt heel simpel, maar het roeren is op ’t laatst echt lomp zwaar. Bij thuiskomst ga ik ’t zeker ’n keer maken, niet dat ’t heel lekker is, maar gewoon om ’t idee :)… Toen Jimmy mij een beetje liet proeven kwam ik erachter hoe vuurvast Zambiaanse handen zijn. Hij schepte een lepel uit de pan en pakte hier wat shima vanaf en at dit op, ik volgde zijn voorbeeld, maar stond nog geen seconde later te springen en tieren als een malle! De shima was echt nog gloeiend heet, maar daar zijn ze hier van kinds af aan aan gewend, ik dus niet, auw…

’s Avonds was het tijd voor onze eerste biertje, Carlsberg Special Brew, gehaald op de markt met onze buurman Noël, hij heeft trouwens een super schattig en pittig, dochtertje van drie, Maria. Als ze haar moment niet heeft kun je haar beter mijden :)! Dit bier is levengevaarlijk om te drinken, het open doppen van deze rakkers gaat namelijk erg goed. De dopjes schieten als je ’t goed doet vier keer zo hard als dat ze in Nederland doen, dit lukte mij ook, alleen lanceerde ik het blikken ding in m’n oog, nu een mooie schram en één rood oog… Wou eerst vertellen dat we in een kroeggevecht met tien rebellen terecht waren gekomen, maar dat leek me dan weer niet heel geloofwaardig :p…

Zaterdagavond was stapavond, een heus feest met Ozzy Camillian (of het hier één of twee personen betrof weten we nog steeds niet), wie kent ‘m niet? ‘t Was gezellig en het bier doet je andere werelden van personen zien. Het feit dat je blank bent geeft je het ‘voorrecht’ op het podium te komen om een Windesheim t-shirt uit te reiken aan de popster van Zambia. Of we hier blij mee waren? Ik niet… De volgende morgen was het tijd om onze kerkelijke plicht uit te oefenen, om 6:00 uur ging de wekker en om 7:30 uur zaten we de dienst van twee uur uit. Ook hier werden we vernoemd en verwelkomt.

Tot zover het bericht van de reporter van mijn leventje,

Ik zeg “Machiko Bwino”, tot ziens!

Ps. bedankt voor de tip van mijnalbum.nl, maar met de uploadsnelheid gaat ‘t ‘m alsnog niet worden bedacht ik me, toch maar langskomen op de koffie dus ;)…

Pps. Goed bezig N.K.V.V.

Ppps. Heb vandaag al weer heel wat beleefd, maar dat moet nog maar ff wachten :)...